Onkolojik Rehabilitasyon
Onkolojik rehabilitasyon kanserden korunma ve risk faktörlerinin en aza indirgenmesinden başlayarak, hastalık sürecinde şikayetlerin azaltılması, bağımsızlık seviyesinin üst düzeye taşınması ve yaşam kalitesinin artırılmasını ile terminal dönemde kanserli hasta ve ailesi için fizyolojik ve psikolojik desteği kapsamaktadır.
Kanser, normal olmayan hücrelerin kontrolsüz olarak bölünmesi ve bu hücrelerin diğer dokulara saldırma özelliğine sahip olması ile karakterize bir hastalıktır. Kanserli hücreler vücudun diğer bölgelerine kan ve lenf sistemi ile taşınmaktadırlar. Kanser, hücre iletişim süreçlerinden sorumlu molekülleri kodlayan genlerdeki bozukluğun yol açtığı genetik kökenli bir hastalıktır. Bir gen kusuru bir organda kansere neden olursa, hücresel ve anatomik durumdan bağımsız olarak diğer organlarda da kansere yol açabilir. Vücuttaki düzenleme süreçlerini dikkate almayan kanserli hücreler kontrolsüz büyümeye başlar.
Kanser Rehabilitasyonu
-
Kanser tanısı alan kişiye, hastalığın ve tedavilerin belirlediği sınırlar içerisinde, maksimum fiziksel, sosyal, psikolojik ve mesleki fonksiyonların kazandırılmasına yardımcı olmak şeklinde tanımlanır.
-
Kanser hastalarının tanı ve tedavilerinin her aşamasında rehabilitasyon uygulamalarının yeri vardır.
-
Kanser rehabilitasyonu ihtiyacını belgeleyen ilk çalışma Lehman ve arkadaşları tarafından yayınlanmıştır.
-
Bu çalışmada farklı türlerde 805 hasta incelenmiş ve 438 hastada rehabilitasyon gerekliliği saptanmıştır; meme, akciğer, ve baş-boyun tümörlü hastalarda bu gereklilik %70 oranında belirlenmiştir.
-
Fonksiyonel sorunların ve rehabilitasyon ihtiyaçlarının yeterince tanımlanmaması, hastaların rehabilitasyon kliniklerine yönlendirilmemesi, rehabilitasyon hizmetlerinin bu alandaki yetersizliği, komorbid hastalıklar, ileri yaş, finansal sorunlar gibi pek çok neden kanser hastalarının rehabilitasyona erişimini engellemektedir.
-
Palyatif amaçlı rehabilitasyonda hastalık ileri evrededir.
-
Bu dönemde temel hedefler mobilite ve bağımsızlığı mümkün olduğunca arttırmak ve uygun ortez ve cihazlarla hastayı desteklemektir.
-
Emosyonel destek sağlanması ve ailenin bakım konusunda eğitilmesi de gereklidir.
-
Egzersiz aktivitelerinin fiziksel fonksiyon, kas gücü, emosyonel iyilik ve yaşam kalitesi üzerindeki olumlu etkileri unutulmamalıdır.